Phỏng vấn Bernhard Lang: Nhiếp ảnh gia trên không về cuộc sống
Những bức ảnh trên không của Bernhard Lang thường được so sánh với các bức họa trừu tượng, và rất dễ nhận ra lí do khi nhìn vào chúng. Được chụp lại từ trên trực thăng hoặc máy bay nhỏ, những hình ảnh từ trên cao xuống khiến chúng ta liên tưởng đến những họa tiết kỳ lạ và ảo diệu, những thứ gần như vô hình khi chúng ta đứng trên mặt đất.
Quang cảnh từ trên cao: Bến cảng
Tất cả hình ảnh chụp bởi Bernhard Lang
Bằng nhiều cách, những tác phẩm sặc sỡ của Lang thu hút sự trẻ thơ trong mỗi người, chúng ngập tràn về màu sắc, sống động tuyệt vời, chứa đầy các dạng lưới và đường kẻ đầy thú vị và cả hình ảnh về tính trật tự. Đơn giản hơn, chúng mang lại một cái nhìn khác về thế giới mà chúng ta hiếm khi được trải nghiệm với những chi tiết chân thật như vậy. Bay lên trên cao, Lang tận hưởng giấc mơ mà ai trong chúng ta đều mơ đến, thả mình vào không trung và bay lượn trên đó, bỏ xa trái đất phía sau.
Trong quá trình đó, những hình ảnh của Lang giúp chúng ta thoát khỏi những ràng buộc của trọng lực và cho phép ta có cái nhìn khách quan hơn về thế giới và ảnh hưởng của chúng ta lên nó – tích cực lẫn tiêu cực. Đó là tính hai mặt mà Lang hứng thú nghiên cứu nhất thông qua những tác phẩm của mình, sự cân bằng kì lạ giữa vẻ đẹp và sự suy tàn, và cuộc đấu tranh đang tiếp diễn cho sự cộng sinh giữa loài người và trái đất chúng ta đang sống.
Tầm nhìn trên không: Bến cảng
Những bức ảnh của Lang yêu cầu ta lặp lại việc xem xét chúng, với mỗi cách tiếp cận khác nhau sẽ mang lại những chi tiết đa chiều. Những hàng hoa tuy lip, được trồng hàng dặm, có thể dễ dàng chỉ là những đường chỉ dệt của một tấm thảm hoặc một bộ jump (mà những ngôi nhà tí hon tạo nên). Tương tự, những container chuyển hàng đầy màu sắc của bến cảng sầm uất gợi nhớ đến những mảnh ghép lego sặc sỡ của những đứa trẻ trên khắp thế giới.
Tuy nhiên, khi nhìn gần hơn, chúng thường tiết lộ một câu chuyện mang tính tàn phá hơn ẩn chứa bên trong. Rằng bức tranh màu đỏ và trắng rực rỡ này thực sự là một trong những khu nhà ổ chuột đông đúc nhất của Manila, và những đường gân màu sắc được khắc sâu hoàn hảo vào trái đất đã được tạo nên bởi hoạt động khai thác than trong nhiều năm. Gần đây, chúng tôi đã trò chuyện với Lang về sự cân bằng này trong tác phẩm của anh, và thử thách độc đáo của việc chụp ảnh từ trên bầu trời.
Tầm nhìn trên không: Trang trại cá
Điều đầu tiên khơi dậy hứng thú trở thành một nhiếp ảnh gia là gì, và điều gì giữ bạn tiếp tục khám phá về môi trường cho đến ngày hôm nay?
Bernhard Lang (BL): Tôi luôn mong muốn làm một công việc có thể kết hợp giữa tính sáng tạo và các kỹ năng kỹ thuật – điều mà tôi đã tìm thấy ở nhiếp ảnh. Tôi bắt đầu muộn, ở tuổi 23 tôi bắt đầu học nghề chính quy trong 3 năm với tư cách là một nhiếp ảnh gia tại một studio chuyên về nhiếp ảnh quảng cáo. Giai đoạn đầu học nghề, tôi không biết bất cứ điều gì về nhiếp ảnh, nhưng may mắn thay hóa ra tôi là một người rất trực quan, và đam mê của tôi với hình ảnh và sự sáng tạo của nó ngày một lớn dần. Niềm đam mê đó giữ tôi tiếp tục trên con đường này.
Tầm nhìn trên không: Adria
Ban đầu, điều gì đã thu hút bạn đến với ý tưởng về nhiếp ảnh trên không?
BL: Tôi luôn bị thu hút bởi khung cảnh bên ngoài cửa sổ trong các chuyến bay hành khách thông thường. Tôi nhớ rằng mình đã đặc biệt bị mê hoặc bởi quang cảnh đầy tuyết khi đang ngồi trên chuyến bay từ Munich đến Tokyo qua Siberia, và những sa mạc rộng lớn trong một chuyến bay khác đến Nam Phi. Luôn thật ấn tượng khi trông thấy những khung cảnh này từ độ cao 10.000 mét. Những con sông khổng lồ và các kết cấu trong các sa mạc. Những cảnh này thường nhắc tôi đến những bức tranh trừu tượng.
Tầm nhìn trên không: Adria
Bạn có thể kể cho chúng tôi về quá trình ghi lại những bức ảnh của bạn không? Cần phải chuẩn bị hay trang bị những gì liên quan đến nhiếp ảnh loại này, và phải lập kế hoạch kỹ càng như thế nào cho từng dự án?
BL: Tổ chức và lên kế hoạch là phần tốn nhiều thời gian và công sức nhất. Đầu tiên, tôi vạch ra một lộ trình bay bao gồm những điểm thú vị mà tôi muốn chụp hình. Tiếp đó, tôi thuê một chiếc trực thăng hoặc một chiếc máy bay nhỏ. Trong quá trình bay và chụp hình, tôi lại không tuân thủ chặt chẽ kế hoạch bay. Nó thường được quyết định ngẫu nhiên khi tôi nhìn thấy từ trên cao những quang cảnh và các địa điểm để chụp ảnh.
Tôi chụp ảnh bằng một máy ảnh kỹ thuật số cỡ vừa với chip có độ phân giải cao, vì tôi cần các tệp có độ phân giải cao để có thể tạo ra các bản in nghệ thuật ở định dạng cao. Đối với tôi, những bức ảnh trên không có hiệu quả tốt nhất khi bạn có thể thấy chúng ở định dạng quy mô lớn, nhờ đó người xem có thể thấy được sự phong phú của các chi tiết.
Tầm nhìn trên không: Cánh đồng hoa tuylip
Bạn chọn đối tượng để chụp như thế nào?
BL: Đối với dự án góc nhìn từ trên không của mình, đối tượng tôi hướng đến là các đối tượng vừa phải một mặt trực quan thu hút và đồng thời cũng có mặt liên quan đến chủ đề dự án. Mục đích của tôi là thể hiện vẻ đẹp của biến đổi/suy thoái của trái đất.
Hình ảnh của bạn có thể cùng lúc được nhìn nhận như các tác phẩm trừu tượng của họa tiết hay màu sắc đồng thời như một sự bình luận về các vấn đề xã hội, kinh tế và môi trường khác nhau. Vậy bạn có thể chia sẻ một chút về tác động giữa 2 chiều hướng này tới công việc của bạn?
BL: Đó chính xác là ý tưởng dẫn dắt cho công việc của tôi: một mặt nó mô tả một vẻ đẹp tao nhã hoặc một trật tự dễ chịu, và mặt khác là sự biến đổi hoặc suy thoái bản chất ban đầu bởi tác động của con người. Tôi không muốn thuyết giáo hay giảng đạo ở đây – tôi chỉ đang cố gắng thể hiện sự đối lập này thông qua tác phẩm của mình.
Tầm nhìn trên không: Cánh đồng hoa tuylip
Bạn có thể nói về bộ ảnh gần đây nhất của bạn, ‘Fish farms’ được không? Điều gì về chủ đề này đã hớp hồn bạn, và dự án đã thực hiện như thế nào?
BL: Tôi đã bị mê hoặc khi nhìn thấy từ trên cao sự sắp đặt thị giác siêu thực của các tấm lưới và lồng hình dạng khác nhau của các trại nuôi cá này. Những khoang lưới kỳ lạ, hình bầu dục xuất hiện như những thiết kế hình học trừu tượng với tôi. Thâm canh vật nuôi quy mô lớn trên biển có thể là một cách để cung cấp thực phẩm cho dân số thế giới ngày càng tăng. Mặt khác, có những vấn đề trong trang trại cá khá gây tranh cãi như thức ăn, bệnh tật và ký sinh trùng, sử dụng thuốc kháng sinh mạnh, phương pháp giết mổ .v.v.
Tầm nhìn trên không: Manila
Với sự phát triển của Instagram và iPhone, cách mà các bức ảnh được chụp lại và chia sẻ đã thay đổi rất nhiều trong thập kỉ qua. Điều đó có tác động như thế nào đến cách bạn thực hiện các tác phẩm của mình, liệu có phải là hoàn toàn tác động? và có bất kỳ công nghệ đang nổi lên thời điểm này mà bạn đặc biệt thấy hứng thú không?
BL: Cách tôi chụp hình với chiếc máy ảnh cỡ vừa của tôi không thay đổi nhiều bởi phương tiện truyền thông xã hội hay iPhone, nhưng dĩ nhiên tôi thấy được sự thay đổi đáng kể trong lĩnh vực nhiếp ảnh như một hệ quả của những nền tảng này, và trong nhiếp ảnh trên không thông qua việc sử dụng máy bay không người lái. Mỗi ngày đều ngập tràn hình ảnh nổi lên nhờ instagram, các kênh truyền thông xã hội khác và iPhone, điều này làm giảm thời gian bạn để tâm đến công việc của mình, bởi vì có rất nhiều hình ảnh mới xuất hiện, rất nhanh chóng.
Mặt khác, instagram là một kênh cũng như công cụ marketing tốt giúp bạn dễ dàng hiển thị tác phẩm của bạn tới nhiều người trên toàn cầu. Cũng nhanh như iPhone vậy, gần đây tôi đã hợp tác với Apple cho chiến dịch “Start Something New” của họ năm 2016. Họ yêu cầu tôi chụp hình bằng iPhone từ trên một chiếc trực thăng bay qua Miami, thật sự rất thú vị. Những bức ảnh thu được đã được trưng bày trong các cửa hàng Apple trên khắp thế giới.
Tầm nhìn trên không: Mỏ than
Có bức ảnh hoặc một bộ ảnh cụ thể nào mà bạn đặc biệt thích?
BL: Trải nghiệm có tác động lớn nhất đến tôi đó là ở Manila, Philippines năm nay. Tôi đã đến đây để ghi lại bộ ảnh về sự quá tải dân số từ trên cao. Vào đêm trước chuyến bay, tôi đã trực tiếp nhìn thấy một đám lửa khổng lồ trong thành phố ngay tại một trong những khu vực mà chúng tôi muốn bay lên để chụp hình. Buổi sáng hôm sau, khi bay qua khu ổ chuột này, chúng tôi thấy nó đã hoàn toàn bị thiêu rụi. Tôi thấy mọi người bò qua các ngôi nhà đã bị phá hụy của họ, cố gắng tìm kiếm bất kỳ đồ đạc nào còn sót lại.
Tầm nhìn trên không: Mỏ than
Có bất kỳ nghệ sĩ khác mà bạn hiện đang bị thu hút không, và họ đã tác động đến công việc của bạn như thế nào?
BL: Tôi không thể chỉ ra nghệ sĩ nào cụ thể được, nhưng nhìn chung tôi rất hứng thú với các tác phẩm trừu tượng. Tạp chí Guardian của Anh đã viết về bộ ảnh trên không về những đồng hoa tuylip mà tôi đã chụp ở Hà Lan năm ngoái như sau: “Nếu chúng gợi nhớ đến bất kỳ tác phẩm nghệ thuật nào, thì đó là tác phẩm trừu tượng hình học tối giản của Piet Mondrian”. Nhưng tôi thấy mình khiêm tốn hơn và không muốn so sánh bức ảnh của tôi với một họa sĩ, người tạo ra tác phẩm bằng trí tưởng tượng của mình – tôi chỉ cắt ra những khung hình về bề mặt hành tinh của chúng ta.
Có địa điểm cụ thể nào bạn muốn chụp từ trên không mà bạn chưa có cơ hội ghé qua không?
BL: Có chứ, rất nhiều. Một số đơn giản là quá xa từ bất cứ sân bay nào, cho nên chi phí bay sẽ rất cao. Một số khác thì không thể xin được cấp phép, ví dụ như các mỏ quặng ở Châu Phi hoặc Nga.
Tầm nhìn trên không: Manila